Kurukahveci Mehmet Efendi İsrail’in Mi?
Türkiye’de “Türk kahvesi” denildiğinde akla ilk gelen markalardan biri hiç kuşkusuz Kurukahveci Mehmet Efendi’dir. Peki bu marka İsrail’e mi ait, yoksa Türk mü? Bu yazıda markanın tarihsel kökenini, günümüzdeki akademik ve kamuoyu tartışmalarını ele alacak; “İsrail’e ait” iddialarına dair gerçekleri açıklığa kavuşturacağız.
Tarihsel Arka Plan
Markanın kurucusu Mehmet Efendi, 1857 yılında İstanbul’un Fatih ilçesinde doğmuştur. ([Kurukahveci Mehmet Efendi][1]) Süleymaniye Medresesi’nde eğitim görmüş ve daha sonra babasının dükkanında çalışmaya başlamıştır. 1871 yılında küçük bir kahve dükkanında kavrulmuş ve öğütülmüş kahveyi satışa sunarak bir yeniliğe imza atmıştır. ([Kim Buldu?][2])
Kurukahveci Mehmet Efendi markası 1871’den itibaren Türkiye’de faaliyettedir. ([Kurukahveci Mehmet Efendi][3]) Marka 1934 yılında “Kurukahveci” soyadını da almış, uluslararası fuarlarda Türk kahvesini tanıtmaya başlamıştır. ([Kurukahveci Mehmet Efendi][4]) Günümüzde Türkiye’de köklü bir aile şirketi olarak, Türk kahvesi kültürünü Türkiye’den dünyaya taşıyan bir marka olarak bilinir. ([Cumhuriyet][5])
Marka web sitesinde de açıkça ifade edildiği gibi “Türk kahvesiyle…” Türkiye’den çıkan bir üretim geleneğinin ürünüdür. ([Kurukahveci Mehmet Efendi][6])
“İsrail’e mi ait?” İddiaları ve Gerçekler
Bu tür iddialar zaman zaman çeşitli sosyal medya veya forumlarda dile getirilse de, akademik ya da resmi bir belgeyle “Kurukahveci Mehmet Efendi’nin İsrail menşeili olduğu” yönünde bir kayıt bulunmamaktadır.
Marka açıkça İstanbul merkezli ve Türkiye kökenli bir şirket olduğunu belirtmektedir. ([Kim Buldu?][2]) Ayrıca markanın tarihsel süreci Türkiye’nin kahve kültürü çerçevesinde ele alınmış; Osmanlı döneminden günümüze Türkiye’de Türk kahvesi geleneğinin bir parçası olarak tanımlanmıştır. ([Kurukahveci Mehmet Efendi][7])
Özetle, “İsrail’e ait” şeklindeki iddia, elimizdeki güvenilir kaynakların ışığında doğrulanmamış bir iddiadan ibarettir.
Günümüzdeki Akademik ve Kamuoyu Tartışmaları
Akademik çalışmalar açısından bakıldığında, markanın aslında bir “yerli üretim” olduğunu savunan görüşler yaygındır. Örneğin bir makalede, kurucusunun İstanbul’da başladığı, 1871 yılında faaliyet gösterdiği ve Türk kahvesi kültürünün simge markalarından biri olduğu belirtilmiştir. ([DergiPark][8])
Kamuoyunda da bu marka Türkiye’de “yerli kahve markası” olarak algılanmaktadır. Bu durum, özellikle tüketici bilinci açısından önemlidir; markanın menşei ve üretim kültürü üzerine yapılan konuşmalar, yerli ürün/yerli marka farkındalığını da beraberinde getirmektedir.
Ancak, markanın küresel ölçekte faaliyet göstermesi ve beş kıtada 60’tan fazla ülkeye ihracat yapıyor olması, bazen “kimin için üretildiği” ya da “yabancı ortaklığı olup olmadığı” gibi soruları gündeme getirmektedir. ([Cumhuriyet][5]) Bu tür sorular genellikle markanın menşe ülkesine dair net bir bilgi eksikliği değil, daha çok globalleşme, dış yatırım, tedarik zinciri bağlamında ortaya çıkar.
Sonuç
Kurukahveci Mehmet Efendi markası, Türkiye kökenli, İstanbul merkezli bir kahve üreticisidir. “İsrail’e ait” olduğu yönünde güvenilir bir kaynak bulunmamaktadır. Tarihsel olarak 19. yüzyıl Osmanlı İstanbul’unda başlayan bu marka, günümüzde Türk kahvesi kültürünün dünyaya açılan bir yüzü olarak değerlendirilmektedir.
Eğer isterseniz, markanın üretim süreci, ithalat tedarik zinciri veya sahiplik yapısı üzerine detaylı bir araştırma da hazırlayabilirim.
[1]: “KURUKAHVECİ MEHMET EFENDİ / ABOUT US / HISTORY / MEHMET EFENDİ”
[2]: “Mehmet Efendi Türk Kahvesi: Kimin, Hangi Ülkenin Markası?”
[3]: “KURUKAHVECİ MEHMET EFENDİ / ABOUT US / HISTORY”
[4]: “KURUKAHVECİ MEHMET EFENDİ / HAKKIMIZDA / TARİHÇE / MARKA DÖNEMİ”
[5]: “154 yıldır \”Türkiye’nin kahvecisi\”: Kurukahveci Mehmet Efendi”
[6]: “DEFINITION AND HISTORY – Kurukahveci Mehmet Efendi”
[7]: “KAHVE KÜLTÜRÜ VE TARİHİ – Kurukahveci Mehmet Efendi”
[8]: “AROMASIYLA DÜNYAYI KUŞATAN MARKA: KURUKAHVECİ MEHMET EFENDİ VE …”